From Watching Films to Civic Activism – Young People Become Informed and Vocal

Interview:

Klára Bílková, “People in Need”

In general, young people especially tend to think that fake news and disinformation affect other groups the most, such as older people, and not themselves. They also believe that these problems originate from certain groups, without realizing that disinformation is widespread across the entire media space and can affect everyone – not only through chain emails. Today, with the rise of artificial intelligence, these phenomena are becoming increasingly difficult to detect.

At a time when disinformation, conspiracy theories, and fake news are spreading rapidly online, media literacy is becoming a key life skill – especially for young people. But how can we teach them to recognize manipulation, think critically, and engage actively in society?

In this interview, we speak with Klára Bílková from the organization People in Need, who introduces us to the innovative approach One World in Schools (OWIS) – a methodology that, through films, discussions, and practical activities, encourages young people to think, act, and become active and informed citizens. Learn how this program is successfully applied in different countries, including North Macedonia, and why young people are precisely the driving force of positive change.

Trn: Based on your experience, what are the most common misconceptions among young people regarding fake news and disinformation, and how does the OWIS methodology help them address these challenges?

Young people also struggle to recognize websites that are sources of disinformation. A 2022 study in the Czech Republic showed that eight out of ten primary school students and seven out of ten high school students could not name a single such website. Among those who claimed they knew, many incorrectly classified sites that are not disinformation sources.

The One World in Schools (OWIS) methodology, developed by People in Need, represents an innovative teaching approach that uses the visual power of film and video to open various topics, including media literacy. The goal is to encourage young people’s ability to verify information and assess the credibility of news through the development of critical thinking. The topics include: journalism, fake news and disinformation, social networks, internet safety, advertising, marketing, and propaganda.

Trn: What are the biggest challenges young people face in becoming active citizens, and how does your work address these challenges?

According to the Global Youth Participation Index (GYPI), there are four key dimensions of youth engagement: socio-economic, civic space, political issues, and elections. These areas show the opportunities and barriers to youth participation.

In almost all countries, young people struggle to be recognized as political representatives and leaders and are often excluded from decision-making processes. Additional barriers include low completion rates of primary education, poor quality education, lack of resources for training, and limited access to civic education.

The index also emphasizes that youth participation should be viewed intersectionally — young women, LGBTQI+ youth, youth with disabilities, and youth from ethnic minorities face greater challenges.

The OWIS methodology is based on joint viewing of documentary films, followed by discussions and exercises through which young people explore topics more deeply. These activities encourage them to share their opinions and listen to others — respectfully and without prejudice. In this way, skills that are not usually taught in schools are developed: forming opinions, arguing, active listening, respecting diversity, and inclusive thinking.

In both formal and non-formal education, opportunities are created for young people to apply these skills through their own projects: youth film clubs, civic journalism, simulated elections, and public campaigns. It has been shown that simulated elections increase real voter turnout among young people in actual elections.

Trn: How do you integrate media literacy into formal and non-formal educational settings, and what are the differences in student engagement?

We usually collaborate with local media literacy experts and together adapt activities and materials to the local context. The need for such materials often comes directly from teachers and youth workers.

In schools, teachers are offered trainings, films, manuals, and guides. This approach makes it possible to reach many students from different social and economic backgrounds. The continuous work of teachers with students creates conditions for a deeper influence on attitudes and behavior, which can lead to real change.

In non-formal settings, media literacy is introduced through trainings for youth workers from youth clubs, centers, and similar. These spaces are not limited by curricula and timeframes, which allows for more freedom and interactivity.

Workshops that combine films, discussions, and interactive exercises are a key tool. Through youth initiatives, young people use the knowledge gained for activism, with support from media professionals and financial assistance. These experiences help them become responsible and active citizens.

Trn: What role do social networks play in shaping young people’s attitudes, and how do you address the risks and opportunities?

Social networks have a huge influence on the attitudes and opinions of young people – both positive and negative. They provide quick access to information and connections with communities, which can broaden their worldview. They can also be a source of motivation and inspiration for personal, professional, and creative development.

But there are also numerous risks: algorithms often show content that reinforces already existing views, which can lead to radicalization. Fake news, manipulation, pressure for self-presentation, comparisons with others, mental health problems, cyberbullying, and addiction are just some of the challenges. There are also concerns about misuse of personal data and the influence of advertisers.

Our work is aimed at helping young people recognize these risks and learn to evaluate information critically. Through films and activities, we explain how algorithms work, how to protect themselves online, and how to develop healthy digital habits.

Trn: What makes the OWIS methodology effective in different countries and educational contexts?

Since 2001, more than 4,000 schools in the Czech Republic have used the OWIS methodology. It is constantly being updated to address current issues such as media literacy and climate change. Its success in the Czech Republic inspired its application in 14 other countries, including North Macedonia, Georgia, Armenia, Bosnia and Herzegovina, Mongolia, Angola, and others.

---------------------------------------------------------- Од гледање филм до граѓански активизам – Младите стануваат информирани и гласни

Интервју:

Клара Билкова „People in Need“ :

Од гледање филм до граѓански активизам – Младите стануваат информирани и гласни Воопшто земено, младите особено имаат тенденција да мислат дека лажните вести и дезинформациите најмногу влијаат врз други групи, како постарите лица, а не врз нив самите. Исто така, веруваат дека овие проблеми потекнуваат од одредени групи, без да сфатат дека дезинформациите се распространети низ целиот медиумски простор и можат да влијаат врз секого – не само преку синџирни е-пораки. Денес, со појавата на вештачката интелигенција, овие појави стануваат сè потешки за препознавање.

Во време кога дезинформациите, теориите на заговор и лажните вести брзо се шират на интернет, медиумската писменост станува клучна животна вештина – особено за младите. Но, како да ги научиме да препознаваат манипулации, да мислат критички и да се вклучат активно во општеството?

Во ова интервју разговараме со Клара Билкова од организацијата People in Need, која ни го претставува иновативниот пристап „One World in Schools“ (OWIS) – методологија што преку филмови, разговори и практични активности ги поттикнува младите да размислуваат, делуваат и да станат активни и информирани граѓани. Дознајте како оваа програма успешно се применува во различни земји, меѓу кои и Северна Македонија, и зошто токму младите се двигателите на позитивни промени.

Tрн: Според Вашето искуство, кои се најчестите заблуди кај младите луѓе во однос на лажните вести и дезинформациите, и како методологијата на OWIS им помага да се справат со овие предизвици?

Воопшто земено, младите особено имаат тенденција да мислат дека лажните вести и дезинформациите најмногу влијаат врз други групи, како постарите лица, а не врз нив самите. Исто така, веруваат дека овие проблеми потекнуваат од одредени групи, без да сфатат дека дезинформациите се распространети низ целиот медиумски простор и можат да влијаат врз секого – не само преку синџирни е-пораки. Денес, со појавата на вештачката интелигенција, овие појави стануваат сè потешки за препознавање. Младите исто така имаат потешкотии во препознавање на веб-страници што претставуваат извори на дезинформации. Истражување од 2022 година во Чешка покажува дека осум од десет основци и седум од десет средношколци не знаеле да наведат ниту една таква страница. Од оние кои тврделе дека знаат, многумина погрешно класифицирале страници кои не се дезинформативни. Методологијата „One World in Schools“ (OWIS), развиена од организацијата People in Need, претставува иновативен пристап во наставата кој ја користи визуелната моќ на филмот и видеата за отворање на различни теми, меѓу кои и медиумската писменост. Целта е преку развој на критичко размислување да се поттикне способноста на младите да верификуваат информации и да ја проценат веродостојноста на вестите. Темите вклучуваат: новинарство, лажни вести и дезинформации, социјални мрежи, безбедност на интернет, рекламирање, маркетинг и пропаганда.

Tрн: Кои се најголемите предизвици со кои се соочуваат младите во станувањето активни граѓани и како вашата работа одговара на тие предизвици?

Според Глобалниот индекс за младинска партиципација (GYPI), постојат четири клучни димензии на младинска вклученост: социо-економската, граѓанскиот простор, политичките прашања и изборите. Овие области ги прикажуваат можностите и бариерите за младинско учество. Во речиси сите земји, младите се борат да бидат препознаени како политички претставници и лидери и често се исклучени од процесите на донесување одлуки. Дополнителни бариери се: ниска завршеност на основно образование, неквалитетно образование, недостаток на ресурси за обука и ограничен пристап до граѓанско образование. Индексот исто така истакнува дека младинското учество треба да се гледа интерсекционално — младите жени, ЛГБТКИ+ младите, младите со попреченост и младите од етнички малцинства се соочуваат со поголеми предизвици. Методологијата на OWIS се заснова на заедничко гледање на документарни филмови, по што следуваат дискусии и вежби преку кои младите ги истражуваат темите подлабоко. Овие активности ги поттикнуваат да ги споделат своите мислења и да слушаат други — со почит и без предрасуди. Така се развиваат вештини што вообичаено не се учат во училиштата: формирање мислење, аргументирање, активна слушање, почитување на различностите и инклузивно размислување. Во формално и неформално образование, се создаваат можности младите да ги применат овие вештини преку свои проекти: младински филмски клубови, граѓанско новинарство, симулации на избори и јавни кампањи. Се покажало дека симулираните избори ја зголемуваат реалната излезност на младите на вистински избори.

Tрн: Како ја интегрирате медиумската писменост во формалните и неформалните образовни средини и кои се разликите во начинот на ангажман на учениците?

Обично соработуваме со локални експерти по медиумска писменост и заедно ги приспособуваме активностите и материјалите според локалниот контекст. Потребата за вакви материјали често доаѓа директно од наставници и младински работници. Во училиштата, на наставниците им се нудат обуки, филмови, прирачници и водичи. Ваквиот пристап овозможува да се опфатат многу ученици од различни социјални и економски позадини. Континуираната работа на наставниците со учениците создава услови за подлабоко влијание врз ставовите и однесувањето, што може да доведе до вистински промени. Во неформалните средини, медиумската писменост се воведува преку обуки за младински работници од младински клубови, центри и слично. Овие простори не се ограничени од учебни програми и временски рамки, што овозможува поголема слобода и интерактивност. Работилниците кои комбинираат филмови, дискусии и интерактивни вежби се основен алат. Преку младински иницијативи, младите го користат стекнатото знаење за активизам, со поддршка од медиумски професионалци и финансиска помош. Овие искуства им помагаат да станат одговорни и активни граѓани.

Tрн: Каква улога играат социјалните мрежи во формирањето на ставовите кај младите и како се справувате со ризиците и можностите?

Социјалните мрежи имаат огромно влијание врз ставовите и мислењата на младите – и позитивно и негативно. Тие овозможуваат брз пристап до информации и поврзување со заедници, што може да го прошири нивниот светоглед. Може да бидат извор на мотивација и инспирација за личен, професионален и креативен развој. Но, постојат и бројни ризици: алгоритмите често покажуваат содржини што ги зацврстуваат веќе постоечките ставови, што може да доведе до радикализација. Лажните вести, манипулациите, притисокот за самопретставување, споредбите со други, проблемите со менталното здравје, сајбер насилството и зависноста се само дел од предизвиците. Постојат и грижи за злоупотреба на лични податоци и влијание на огласувачите. Нашата работа е насочена кон тоа младите да ги препознаат овие ризици и да научат да ги оценуваат информациите критички. Преку филмови и активности им објаснуваме како функционираат алгоритмите, како да се заштитат на интернет и како да развијат здрави дигитални навики.

Tрн: Што ја прави методологијата на OWIS ефективна во различни земји и образовни контексти?

Од 2001 година, повеќе од 4.000 училишта во Чешка ја користат OWIS методологијата. Таа е постојано надградувана за да одговара на актуелни теми како медиумска писменост и климатски промени. Успехот во Чешка ја инспирираше нејзината примена и во 14 други земји, меѓу кои и Северна Македонија, Грузија, Ерменија, Босна и Херцеговина, Монголија, Ангола и други.

----------------------------------------------------------

Nga shikimi i filmave te aktivizmi qytetar – të rinjtë bëhen të informuar dhe të zëshëm

Intervistë

Klára Bílková, “People in Need”:

Në përgjithësi, të rinjtë shpesh kanë tendencë të mendojnë se lajmet e rreme dhe dezinformimi ndikojnë më shumë te grupet e tjera, si personat më të moshuar, dhe jo tek ata vetë. Ata gjithashtu besojnë se këto probleme burojnë nga grupe të caktuara, pa e kuptuar se dezinformimi është i përhapur në të gjithë hapësirën mediatike dhe mund të ndikojë te secili – jo vetëm përmes e-maileve zinxhir. Sot, me shfaqjen e inteligjencës artificiale, këto fenomene bëhen gjithnjë e më të vështira për t’u dalluar.

Në një kohë kur dezinformimi, teoritë e konspiracionit dhe lajmet e rreme përhapen me shpejtësi në internet, edukimi mediatik po bëhet një aftësi jetike – sidomos për të rinjtë. Por si t’i mësojmë ata të njohin manipulimet, të mendojnë kritikisht dhe të angazhohen në mënyrë aktive në shoqëri?

Në këtë intervistë bisedojmë me Klára Bílková nga organizata People in Need, e cila na prezanton qasjen inovative One World in Schools (OWIS) – një metodologji që, përmes filmave, diskutimeve dhe aktiviteteve praktike, i nxit të rinjtë të mendojnë, të veprojnë dhe të bëhen qytetarë aktivë dhe të informuar. Zbuloni si ky program zbatohet me sukses në vende të ndryshme, përfshirë edhe Maqedoninë e Veriut, dhe pse pikërisht të rinjtë janë motorët e ndryshimeve pozitive.

Trn: Sipas përvojës suaj, cilat janë keqkuptimet më të shpeshta tek të rinjtë lidhur me lajmet e rreme dhe dezinformimin, dhe si i ndihmon metodologjia OWIS të përballen me këto sfida?

Të rinjtë gjithashtu e kanë të vështirë të njohin faqet e internetit që janë burim dezinformimi. Një studim i vitit 2022 në Çeki tregoi se tetë nga dhjetë nxënës të shkollës fillore dhe shtatë nga dhjetë të shkollës së mesme nuk dinin të tregonin asnjë faqe të tillë. Nga ata që pretenduan se dinin, shumë i klasifikuan gabimisht faqe që nuk janë dezinformuese.

Metodologjia One World in Schools (OWIS), e zhvilluar nga People in Need, përfaqëson një qasje inovative në mësimdhënie që përdor fuqinë vizuale të filmit dhe videos për të hapur tema të ndryshme, përfshirë edhe edukimin mediatik. Qëllimi është që, përmes zhvillimit të të menduarit kritik, të nxitet aftësia e të rinjve për të verifikuar informacionet dhe për të vlerësuar besueshmërinë e lajmeve. Temat përfshijnë: gazetarinë, lajmet e rreme dhe dezinformimin, rrjetet sociale, sigurinë në internet, reklamimin, marketingun dhe propagandën.

Trn: Cilat janë sfidat më të mëdha me të cilat përballen të rinjtë për t’u bërë qytetarë aktivë dhe si i përgjigjet puna juaj këtyre sfidave?

Sipas Indeksit Global të Pjesëmarrjes Rinore (GYPI), ekzistojnë katër dimensione kryesore të përfshirjes së të rinjve: socio-ekonomike, hapësira qytetare, çështjet politike dhe zgjedhjet. Këto fusha tregojnë mundësitë dhe pengesat për pjesëmarrjen rinore.

Në pothuajse të gjitha vendet, të rinjtë luftojnë që të njihen si përfaqësues dhe liderë politikë dhe shpesh përjashtohen nga proceset e vendimmarrjes. Pengesa shtesë janë: përfundimi i ulët i arsimit fillor, arsimimi me cilësi të dobët, mungesa e burimeve për trajnim dhe qasja e kufizuar në edukimin qytetar.

Indeksi gjithashtu thekson se pjesëmarrja rinore duhet parë në mënyrë ndër-sektoriale — të rejat, të rinjtë LGBTQI+, të rinjtë me aftësi të kufizuara dhe të rinjtë nga pakicat etnike përballen me sfida më të mëdha.

Metodologjia OWIS bazohet në shikimin e përbashkët të filmave dokumentarë, pasuar nga diskutime dhe ushtrime përmes të cilave të rinjtë i eksplorojnë temat më thellë. Këto aktivitete i nxisin të ndajnë mendimet e tyre dhe të dëgjojnë të tjerët — me respekt dhe pa paragjykime. Në këtë mënyrë zhvillohen aftësi që zakonisht nuk mësohen në shkolla: formimi i mendimit, argumentimi, dëgjimi aktiv, respektimi i diversitetit dhe të menduarit gjithëpërfshirës.

Si në arsimin formal ashtu edhe në atë joformal, krijohen mundësi që të rinjtë t’i zbatojnë këto aftësi përmes projekteve të tyre: klube filmike rinore, gazetari qytetare, simulime të zgjedhjeve dhe fushata publike. Është dëshmuar se zgjedhjet e simuluara e rrisin pjesëmarrjen reale të të rinjve në zgjedhje të vërteta.

Trn: Si e integroni edukimin mediatik në mjediset formale dhe joformale arsimore dhe cilat janë dallimet në mënyrën e angazhimit të nxënësve?

Zakonisht bashkëpunojmë me ekspertë lokalë për edukimin mediatik dhe së bashku i përshtatim aktivitetet dhe materialet sipas kontekstit lokal. Kërkesa për materiale të tilla shpesh vjen drejtpërdrejt nga mësuesit dhe punëtorët rinorë.

Në shkolla, mësuesve u ofrohen trajnime, filma, manuale dhe udhëzues. Ky qasje mundëson që të përfshihen shumë nxënës nga sfonda të ndryshme sociale dhe ekonomike. Puna e vazhdueshme e mësuesve me nxënësit krijon kushte për ndikim më të thellë në qëndrimet dhe sjelljen, që mund të çojë në ndryshime reale.

Në mjediset joformale, edukimi mediatik prezantohet përmes trajnimeve për punëtorët rinorë nga klubet rinore, qendrat e të rinjve e të ngjashme. Këto hapësira nuk kufizohen nga programet mësimore dhe kornizat kohore, gjë që mundëson më shumë liri dhe interaktivitet.

Punëtoritë që kombinojnë filma, diskutime dhe ushtrime interaktive janë një mjet bazë. Përmes iniciativave rinore, të rinjtë përdorin dijen e fituar për aktivizëm, me mbështetje nga profesionistë të medias dhe ndihmë financiare. Këto përvoja i ndihmojnë të bëhen qytetarë të përgjegjshëm dhe aktivë.

Trn: Çfarë roli luajnë rrjetet sociale në formimin e qëndrimeve te të rinjtë dhe si i trajtoni rreziqet dhe mundësitë?

Rrjetet sociale kanë një ndikim të madh në qëndrimet dhe mendimet e të rinjve – si pozitiv ashtu edhe negativ. Ato ofrojnë qasje të shpejtë në informacion dhe lidhje me komunitete, çka mund të zgjerojë botëkuptimin e tyre. Mund të jenë gjithashtu burim motivimi dhe frymëzimi për zhvillim personal, profesional dhe krijues.

Por, ekzistojnë edhe shumë rreziqe: algoritmet shpesh tregojnë përmbajtje që forcojnë pikëpamjet ekzistuese, gjë që mund të çojë në radikalizim. Lajmet e rreme, manipulimet, presioni për vetë-prezantim, krahasimet me të tjerët, problemet me shëndetin mendor, dhuna kibernetike dhe varësia janë vetëm disa nga sfidat. Ekzistojnë edhe shqetësime për keqpërdorimin e të dhënave personale dhe ndikimin e reklamuesve.

Puna jonë synon që të rinjtë t’i njohin këto rreziqe dhe të mësojnë të vlerësojnë informacionet në mënyrë kritike. Përmes filmave dhe aktiviteteve u shpjegojmë si funksionojnë algoritmet, si të mbrohen në internet dhe si të zhvillojnë zakone digjitale të shëndetshme.

Trn: Çfarë e bën metodologjinë OWIS efektive në vende dhe kontekste të ndryshme arsimore?

Që nga viti 2001, më shumë se 4.000 shkolla në Çeki e përdorin metodologjinë OWIS. Ajo është përditësuar vazhdimisht për të trajtuar tema aktuale si edukimi mediatik dhe ndryshimet klimatike. Suksesi në Çeki frymëzoi zbatimin e saj edhe në 14 vende të tjera, përfshirë Maqedoninë e Veriut, Gjeorgjinë, Armeninë, Bosnjë dhe Hercegovinën, Mongolinë, Angolën e të tjera.